IN OCTAVA PASCHAE

 

San Bernardo

 

 

SERMO  PRIMUS / SERMON PRIMERO

 

De lectione epistolae sancti Ioannis

 

Sobre la lectura de la carta de San Juan

 

Capítulo 1

 

§ 1     

 

   Omne quod natum est ex Deo, vincit mundum. Postquam Unigenitus Dei  non rapinam arbitratus est esse se aequalem Deo, hominis quoque dignatus est fieri filius et habitu inventus ut homo, non immerito iam de caelesti generatione exiguitas humana praesumit. Neque enim indignum est Deo, eorum fieri patrem, quorum se Christus fecerit fratrem. Hinc est quod beatus Ioannes, qui saepius nobis ac studiosius hanc commendat adoptionem filiorum Dei, in ipso quoque Evangelii sui principio: Quotquot, inquit, receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri.

 

   Todo el que nace de Dios vence al mundo. Después que el Unigénito de Dios, lejos de aferrarse a su categoría divina, se dignó hacerse hombre y presentarse como simple hombre, la pequeñez humana se siente orgullosa de su nacimiento celeste. No desdice tampoco de Dios hacerse padre de los que Cristo ha hecho hermanos suyos. El evangelista Juan, que nos recuerda con mucha frecuencia y gran empeño esta adopción divina, dice en el pórtico mismo de su evangelio: a los que le recibieron, les hizo capaces de ser hijos de Dios.

 

§ 2

 

     Huic igitur verbo simile est quod audivimus hodie de eius epistola recitari: Omne, inquit, quod natum est ex Deo vincit mundum. Quotquot enim sunt Christi, cum Christo eos mundus odit, sed cum Christo superatur pariter et ab ipsis. Nolite, ait, mirari si odit vos mundus: scitote quia me priorem vobis odio habuit. Et item: Confidite inquit, quia ego vici mundum. Sic nimirum manifesta fit sermonis illius veritas, quem Apostolus ait: Quos praescivit, inquit, -haud  dubium quin Deus Pater-, et praedestinavit conformes fieri imagini Filii sui. Vide conformationem. Post  ipsum adoptantur, ut sit ipse primogenitus in multis fratribus; post ipsum odit eos mundus; post ipsum et ab eis vincitur mundus.

 

   Lo mismo nos ha repetido hoy: todo el que nace de Dios vence al mundo. A los auténticos cristianos e mundo los odia como a Cristo, pero ellos lo vencen unidos a Cristo. Recordad: no os extrañéis si el mundo os odia; tened presente que primero me  ha odiado a mí. Animo, que yo  he vencido al mundo. Así comprendemos lo que dice e Apóstol: a quienes eligió -el Padre, sin duda alguna- los destinó a que reprodujeran los rasgos de su Hijo. Fijaos en el paralelismo: por él son hijos adoptivos para que él sea el  hermano mayor; por él los odia el mundo y por él vencen ellos al mundo.

 

Capítulo 2

 

§ 1

 

    Bene ergo quod natum est ex Deo, vincit mundum, ut sit testimonium caelestis generationis victoria tentationis, et sicut is qui filius est per naturam, mundum cum suo principe triumphavit, sic et nos victores inveniamur quotquot sumus filii adoptionis. Victores sane, sed in ipso, qui confortat nos, in quo et possumus omnia, quia haec est victoria, quae vincit mundum, fides nostra. Fide siquidem in Dei filios adoptamur, fidem in nobis mundus in maligno positus  odit atque persequitur, fide quoque et vincitur, sicut scriptum est: Sancti per fidem vicerunt regna. Quidni attribuatur fidei victoria cuius est etiam vita? Iustus, inquit, ex fide vivit.

 

    Sí, es verdad : todo el que nace de Dios vence al mundo; la prueba más clara de este nacimiento celeste es superar la tentación. Lo mismo que el Hijo de Dios por naturaleza triunfó del mundo y de su jefe, los hijos adoptivos también lo hemos vencido. Lo hemos vencido, pero unidos a él que nos hace fuertes, y con el que todo lo podemos. Porque la victoria que vence al mundo es nuestra fe. Por la fe somos hijos adoptivos de Dios; la fe es lo que odia y persigue en nosotros este mundo perverso; y la fe consigue la victoria, como dice la Escritura: ellos con su fe subyugaron reinos. Si la vida procede de la fe, también el triunfo: el justo vive de la fe.

 

§ 2

 

     Quoties ergo tentationi resistis, quoties vincis malignum, noli propriis tribuere viribus, noli in te, sed magis in Domino gloriari. Quando enim fortis ille armatus tuae cederet infirmitati? Audi denique quid Dominici constitutus pastor ovilis  admoneat: Adversarius, inquit, vester diabolus, tamquam leo rugiens, circuit quaerens quem devoret, cui resistite fortes in fide. Vides quemadmodum sibi veritatis testimonia concinant: Paulus fide regna vicisse sanctos; Petrus principi mundi resistendum in fide; Ioannes quoque: Haec est, inquit, victoria, quae vincit mundum, fides nostra.

 

   Por lo tanto, siempre que resistes a la tentación y vences el mal, no te lo atribuyas a ti mismo, ni te gloríes de ti mismo, sino del Señor. Ese enemigo tan fuerte no se rendiría jamás ante tu flaqueza. Escucha las palabras del que ha sido nombrado por el Señor pastor del rebaño: vuestro adversario el diablo, rugiendo como un león, ronda buscando a quien devorar. Haced e frente firmes en la fe. Los testigos de la verdad coinciden plenamente: Pablo dice que los santos han vencido por la fe; Pedro exhorta a resistir al Jefe de este mundo con la fortaleza de la fe; y Juan proclama: la victoria que vence al mundo es nuestra fe.

 

Capítulo 3

 

§ 1

 

     Sequitur: Quis enim est qui vincit mundum, nisi qui credit quia Iesus est filius Dei? Certum id quidem, fratres, omnem qui non credit in Filium Dei, ex hoc ipso iam non modo victum esse, sed etiam iudicatum. Sine fide enim impossibile est placere Deo. Verumtamen potest forte movere quod tam multos videmus credentes Iesum Filium Dei esse  adhuc tamen mundi  nihilominus cupiditatibus irretitos. Quid ergo ait: Quis est qui vincit mundum, nisi qui credit quia Iesus est filius Dei, cum et i se iam mundus id credat? Annon ipsi quoque daemones credunt et contremiscunt?  Sed dico: Putasne filium Dei reputat Iesum, quisquis ille est homo, qui ipsius nec terretur comminationibus, nec attrahitur promissionibus, nec praeceptis obtemperat, nec consiliis acquiescit? Nonne is, etiamsi fateatur se nosse Deum, factis tamen negat? Porro fides sine operibus mortua est in semetipsa. Nec sane mirum videri potest si nequaquam vincit, qui nec vivit quidem.

 

    Continúa diciendo: ¿Quién puede vencer al mundo sino el que cree que Jesús es el Hijo de Dios? Nada más cierto que esto, hermanos: el que no cree en el Hijo de Dios no sólo está derrotado sino condenado. Porque sin fe es imposible a radar a Dios. Alguno puede replicar que actualmente muchos que admiten a Jesús como Hijo de Dios, se dejan dominar por los deseos del mundo. ¿Cómo decimos que únicamente vence al mundo el que cree que Jesús es el Hijo de Dios, si el mundo acepta esta verdad? ¿No lo creen también los demonios y les hace temblar? ¿Crees tú que ve en Jesús al Hijo de Dios el hombre que no teme sus amenazas ni le mueven sus promesas, ni cumple sus preceptos, ni le importan sus consejos? Ese tal, aunque diga que cree en Dios, o niega con sus obras. Porque la fe sin obras es como un cadáver. Y el que no vive, difícilmente puede vencer.

 

Capítulo 4

 

§ 1

 

     Quaeris quaenam sit vivida et victoriosa fides? Illa sine dubio, per quam Christus habitat in cordibus nostris. Christus enim et virtus est, et vita nostra: Cum Christus apparuerit vita vestra, ait Apostolus, tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria. Unde gloria, nisi de victoria? Aut quare eum ipso apparebimus, nisi quia in ipso et vincimus? Denique si his tantum potestas data est filios Dei fieri qui suscipiunt Christum  de his quoque solis intelligendum est quod dicitur: Omnis qui natus est ex Deo, vincit mundum.

 

     ¿Quieres saber cuál es la fe que da vida y consigue la victoria? Aquella por la cual Cristo habita en lo íntimo de nuestro ser. El es nuestra virtud y nuestra vida. Cuando se manifieste Cristo, que es nuestra vida, dice el Apóstol, os manifestaréis también vosotros gloriosos con él. Esa gloria será vuestra victoria. Y nos manifestaremos con él porque vencemos por él. Solamente llegan a ser hijos de Dios los que reciben a Cristo, y únicamente en ellos se cumple lo que dice la Escritura: todo el que nace de Dios, vence al mundo.

 

§ 2

 

     Inde est quod hic quoque cum dixisset: Quis est qui vincit mundum, n:si qui credit quia Iesus est filius Dei?  ut planius faceret eam commendari fidem, per quam, ut dictum est, Christus in cordibus habitat, addidit continuo de ipsius adventu, dicens: Hic est qui venit per aquam et sanguinem, Iesus Christus. Adhuc autem supereminentiorem viam ostendens: Et Spiritu est, inquit, qui testificatur quoniam Iesus est filius Dei. Sane quod interponit signanter  repetens:  Non in aqua solum,  sed in  aqua  et sanguine, a  differentiam Moysi arbitror accipiendum. Moyses siquidem in aqua venit, a qua et nomen accepit ut Moyses vocaretur.

 

  Por eso, el misma que había dicho: ¿quién puede vencer al mundo sino el que cree que Jesús es el Hijo   Dios?, quiere ensalzar sin reservas la fe, por la cual Cristo habita en nuestros corazones. Refiriéndose a su venida añade: el que vino ron agua y sangre fue él, Jesucristo. Muestra además otro camino más perfecto: el Espíritu atestigua que Jesús es Hijo de Dios. Lo que dice antes de esto: no vino sólo en el agua, sino en el agua y la sangre, creo que hace referencia a Moisés, que vino en el agua, y por eso se llama así.

 

Capítulo 5

 

§ 1

 

     Recolant quibus nota est historia veteris Testamenti, quemadmodum in Aegypto, dum parvuli omnes Israelitici germinis necarentur, expositum in aquis  Moysen tu erit filia Pharaonis. Et vide si non manifeste Christi et in hoc ipso videtur praecessisse figura. Simili nempe cum Pharaone etiam Herodes suspicione laborans, ad eadem conversus est crudelitatis argumenta, sed eodem modo est et ipse delusus. Utrobique pro unius suspecta persona trucidatur numerositas puerorum; utrobique qui quaerebatur evadit. Et quomodo Moysen filia Pharaonis, ita Christum quoque Aegyptus, quae non immerito Pharaonis intelligitur filia, suscepit conservandum. Manifeste tamen plus quam Moyses hic, utpote qui venerit non in aqua tantum, sed in aqua et sanguine: aquae enim multae, populi multi.

 

     Recordemos el episodio del Antiguo Testamento : mataban a todos los niños israelitas que nacían en Egipto, excepto a Moisés que lo pusieron en el agua y lo recogió la hija del Faraón. Moisés es una clara figura de Cristo. Herodes se inquietó y sospechó como el Faraón, acudió a idénticos medios de crueldad, y quedó tan burlado como aquél. En ambos casos mueren degollados muchos niños por una sola persona que suscita sos echas; y en ambos casos se libra el que buscaban. A Moisés lo salvó la hija del Faraón, y a Cristo Egipto, cuyo sentido es hija del Faraón. Pero es evidente que éste es muy superior a Moisés, porque no sólo vino en el agua, sino en el agua y la sangre. Muchas aguas equivale a muchos pueblos.

 

§ 2

 

     Venit ergo in aqua tantum, qui congregavit quidem populum, sed populum non redemit. Nam et ipsa quoque de servitute Aegyptia liberatio, non Moysi, sed Agni sanguine facta est, liberandos nos praefigurans a vana nostra conversatione  huius  saeculi,  sanguine  Agni immaculati Christi Iesu. Hic est verus Legifer noster, apud quem copiosa  redemptio  est.  Mortuus  est enim  non  tantum  pro gente, sed ut filios Dei, qui dispersi erant, congregaret in unum. Memento sane hunc esse Ioannem, qui vidit, et testimonium perhibuit, -et scimus quia verum est testimonium eius-, exiisse de latere Domini dormientis in cruce sanguinem simul et aquam S, quo videlicet dormienti novo Adae nova de latere suo proferretur pariter et redimeretur Ecclesia.

 

  El que vino sólo en el agua formó un pueblo, pero no lo redimió. La liberación de la esclavitud de Egipto no se hizo con la sangre de Moisés, sino del Cordero. Y es símbolo de la liberación del modo de vivir idolátrico que nosotros hemos conseguido por la sangre del Cordero inmaculado, Cristo Jesús. El es nuestro verdadero Legislador, y de él nos viene una redención copiosa. No sólo murió por la nación, sino también para reunir a los hijos de Dios dispersos. Juan fue testigo presencial, y da testimonio: y nos consta que su testimonio es verdadero. Del costado de Cristo muerto en la cruz salió sangre y agua, es decir, del costado del nuevo Adán dormido nació y fue redimida la Iglesia.

 

Capítulo 6

 

§ 1

 

     Sic ergo hodie quoque ad nos per aquam et sanguinem venit, ut sit aqua et sanguis testimonium adventus eius fideique victricis. Non solum autem, sed testimonium est maius his, quod perhibet Spiritus veritatis. Horum trium testimonium verum certumque est, et felix anima quae meretur illud accipere: Tres enim sunt qui testimonium dant in terra: Spiritus, aqua, et sanguis. In aqua quidem baptismum intellige, in sanguine martyrium, in Spiritu caritatem. Spiritus enim est qui vivificat, et  dei vita, dilectio. Denique si quaeris quid Spiritui et caritati, respondeat Paulus: Quia caritas Dei diffusa est in  cordibus nostris per Spiritum Sanctum, qui datus est nobis. Necessario quoque Spiritus additur aquae e sanguini, cum, eodem Apostolo teste, sine caritate quidquid habeas, nihil prosit.

 

    Hoy viene también a nosotros por el agua y la sangre: y dan testimonio de su venida y de nuestra fe victoriosa. Además tenemos otro testimonio mucho mayor: el del espíritu de la verdad. Lo que estos tres afirman es cierto y verídico. Dichosa el alma que merece escuchar: los que dan testimonio en la tierra son tres: el Espíritu, el agua y la sangre. El agua simboliza el bautismo, la sangre el martirio, y el Espíritu el amor. El Espíritu da vida, y la vida de la fe es el amor. La relación que existe entre el Espíritu y el amor la pregona Pablo: el amor que Dios nos tiene inunda nuestros corazones por el EspírituSanto que nos ha dado. Por eso debemos unir siempre el Espíritu al agua y a la san re, ya que, como dice el Apóstol, sin el amor nada tiene valor alguno.

 

Capítulo 7

 

§ 1

 

    Iam vero quia baptismum aqua, martyrium diximus sanguine designari, memento et unicum, et quotidianum esse baptismum, similiter et martyrium. Est enim martyrii genus et effusio  quaedam sanguinis in quotidiana corporis afflictione. Est et baptismus aliquis in compunctione cordis et lacrimarum assiduitate. Sic quippe infirmis et pusillis corde necesse est, ut quem semel pro Christo ponere non sufficiunt, saltem minori quodam, se  diuturniori martyrio sanguinem fundat. Sic et baptismi sacramentum, quoniam iterari non licet, his qui saepius in multis offendunt, frequenti oportet ablutione suppleri. Unde et Propheta: Lavabo, inquit, per singulas noctes lectum meum; lacrimis meis stratum meum rigabo. Vis ergo nosse quis est qui vincit mundum? Quae in eo vincenda sunt diligentius intuere. Siquidem et hoc ipsum beatus iste Ioannes indicat, dicens: Carissimi, nolite diligere mundum neque ea quae in mundo sunt. Omne enim quo  in mundo est, concupiscentia carnis est et concupiscentia oculorum et ambitio saeculi.

 

    Si el agua es símbolo del bautismo y la sangre lo es del martirio, eso quiere decir que tanto el uno como el otro son una realidad única y de cada día. Las continuas molestias corporales son una especie de martirio y un continuo derramar la san re. La compunción del corazón y las lágrimas también son un  autismo. De este modo los cobardes y apocados, incapaces de dar de una vez su vida por Cristo, pueden derramar su sangre en un martirio más lento y llevadero. Y como el bautismo no se puede repetir, de este modo pueden purificarse continuamente los que pecan sin cesar. Lo dice el Profeta: de noche lloro sobre el lecho; riego mi cama con lágrimas. Ahí tienes al que vence al mundo. Intenta comprender lo que desea superar. Lo dice el mismo Juan: No améis el mundo ni lo que hay en el mundo. Porque todo lo que hay en el mundo es: bajos instintos, ojos insaciables y arrogancia del dinero.

 

§ 2

 

     Hae sunt tres turmae, quas fecerunt Chaldaei. Sed memini quoque sanctum Iacob fecisse tres turmas, cum timeret a facie Esau, rediens de Mesopotamia. Et vobis ergo adversus triplex genus tentationis triplici opus est munimento, ut carnis quidem concupiscentia ipsius mortificatione vincatur, quam, si meministis,  in  sanguinis  testimonio diximus intelligendam; oculorum vero concupiscentiam superet studium compunctionis et assiduitas lacrimarum; porro ambitionis vanitatem virtus caritatis excludat, quae sola castificat animam, sola purgat intentionem.

 

  Estas son las tres bandas que hicieron los caldeos. Recuerda, asimismo, que Jacob formó tres grupos por temor a Esaú, cuando regresó de Mesopotamia. También vosotros necesitáis una triple defensa contra estas tres tentaciones: contra los bajos instintos la mortificación corporal, indicada en el testimonio de la sangre. Los ojos insaciables se dominan con el espíritu de compunción y la frecuencia de las lágrimas. Y la ambición del dinero se excluye por el amor, único capaz de limpiar el alma y purificar la intención.

 

§ 3

 

     Certum quippe triumphati mundi testimonium est, si corpus castiges et subicias servituti, ne perniciosa libertate serviat voluptati, si fletui praebeas oculos magis quam petulantiae vel curiositati, si denique spirituali dilectione  flagrans, nulli animum dederis vanitati.

 

   La sena más patente de haber vencido al mundo es dominar el cuerpo y obligarle a que nos sirva, y de este modo evitar que vaya tras el desenfreno del placer; entregarse at llanto, más bien que a la altivez o curiosidad; y en vez de llenar el corazón de vanidad abrasarse en amor espiritual.

 

Capítulo 8

 

§ 1

 

       Merito sane unus est, qui in terra pariter et in caelo testimonium perhibet Spiritus, quia sive corporis afflictio cessabit, sive lacrimarum fons  exsiccabitur, sed caritas numquam excidit. Praelibatio quaedam in praesenti est, consummatio et plenitudo manet in futuro. Verumtamen licet maneat post aquam et sanguinem Spiritus -aqua quippe et sanguis re num Dei non possidebunt-, interim tamen aut vix, aut nullo modo invenire est Spiritum sine illis, quoniam hi tres, inquit, unum sunt, ut quolibet ex his tribus deficiente adesse cetera non praesumas. Simul vero iuncta testimonia ista credibilia facta sunt nimis, nec poterit, cui in terris suppetunt haec, carere testimonio vel in caelis.

 

     El Espíritu es el único testimonio del cielo y de la tierra, porque las fatigas corporales cesarán y las lágrimas se agotarán. Pero el amor no  asa nunca. Ahora lo gustamos por anticipado: la plenitud y a saciedad serán más tarde. El Espíritu perdura mucho más que el agua y la sangre -la carne v la sangre no pueden heredar el reino de Dios-; pero actualmente es imposible encontrar el Espíritu sin ellos, porque los tres son una misma realidad, y si falta uno los otros tampoco están. Por el contrario, cuando se encuentran los tres juntos son dignos de todo crédito, y quien los posea en esta vida no se verá privado de ellos en la otra.

 

§ 2

 

     Confitetur Dei Filium coram  hominibus  non  verbo  neque  lingua,  sed  opere  et veritate e, et Filius quoque confitebitur eum coram angelis Dei. An vero ei deesse poterit in testimonio Pater, cui Filium videat attestantem? Sine dubio confitebitur et ipse quod viderit in abscondito. Sed neque Spiritus quidem a Patre Filioque dissentiet, quippe qui Patris Filiique sit Spiritus. Denique quonam modo careat testimonio eius in caelo, qui habere illud meruit et in terra? Tres ergo sunt qui testimonium dant in caelo, Pater et Filius et Spiritus Sanctus. Et ne quam forte dissonantiam suspiceris, hi tres unum sunt. Magnum profecto habituri sunt testimonium, quos in caelo Pater susceperit tamquam filios  et  heredes,  Filius  adsciverit  tamquam  fratres  et coheredes, Spiritus Sanctus adhaerentes Deo unum spiritum faciet esse cum eo. Est enim Spiritus ipse indissolubile vinculum Trinitatis, per quem, sicut Pater et Filius unum sunt, sic et nos unum simus in ipsis, eo miserante qui pro discipulis hoc ipsum orare dignatus est, Iesu Christo Domino nostro.

 

   Ahora se pronuncia por el Hijo de Dios ante los hombres, no con palabras y de boca, sino con obras y de verdad; y el Hijo se pronunciará en su favor ante los ángeles de Dios. El Padre no rechaza un testimonio refrendado por el Hijo. Y el Espíritu tampoco discrepa del Padre y del Hijo, porque es el Espíritu de ambos. Además no puede verse priva o en el cielo de su testimonio el que ya gozó de él en la tierra. Así, pues, tres son los que dan testimonio en el cielo, el Padre, el Hijo y el Espíritu Santo. No temas que falte la armonía entre ellos: los tres son uno, El mejor testimonio imaginable es que el Padre nos reciba en el cielo como hijos y herederos, el Hijo nos admita como hermanos y coherederos, y el Espíritu Santo haga un mismo espíritu con él a quienes se unen a Dios. El Espíritu es el vínculo indisoluble de la Trinidad, por el cual el Padre y el Hijo son uno. Ojalá nosotros seamos también uno en ellos, por gracia del que pidió esto mismo para sus discípulos, Jesucristo nuestro Señor.

 

SERMO  SECUNDUS / SERMON SEGUNDO

 

De verbis eiusdem lectionis: Tres sunt qui testimonium dant in caelo  

 

 Sobre las palabras de la misma lectura: Tres son los que dan testimonio en el cielo

 

 

Capítulo 1

 

§ 1

 

    Ex epistola beati Ioannis hodie nobis est lectio recitata, in qua discimus testimonium dari triplex in caelo, triplex in terra. Et quidem pro meo sapere, illud stabilitatis, hoc reparationis est signum; illud angelos, istud homines; illud  beatos a miseris, istud iustos discernit ab impiis. Angelis siquidem qui in prima praevaricatione, superbiente Lucifero,  in veritate steterunt, merito testimonium perhibet visio Trinitatis; hominibus, quos divina miseratio salvat, Spiritus, aqua et sanguis.

 

     En la carta de San Juan que hoy ha sido proclamada, se nos dice que hay un triple testimonio en el cielo, y otro semejante en la tierra. A mi parecer, el primero es signo de estabilidad y el segundo de restauración. Aquél selecciona a tos ángeles, éste a los hombres; aquél separa a los buenos de los malos, éste a los justos de los pecadores. La visión de la Trinidad testifica en favor de los ángeles que se mantuvieron fieles a la verdad, cuando se rebeló Luzbel. Y los hombres que han sido salvados por la misericordia divina poseen el testimonio del Espíritu, del agua y de la sangre.

 

§ 2

 

     Quidni perhibeat testimonium  Pater, a quibus honoratus ut pater est? Tibi vero, maligne, sic loquitur: Si ergo ego Pater, ubi est honor meus?  Careas omnino necesse est testimonio Patris, cuius tibi gloriam usurpare conaris, non honorare eum cupiens, sed aequare. Sedebo, inquit, in monte testamenti, et similis ero Altissimo. Itane modo creatus, Patri spirituum consedebis? Et certe necdum tibi dixit: Sede a dextris meis. Si nescis, o impudens  Unigenitus ille est, cui aeterna generatione Patris aequalitas collata est et consessus. Tu rapinam cogitans esse aequalis Deo e, Filio gloriam invides, gloriam quasi unigeniti a patre, ut ne ab ipso quidem testimonium merearis habere. An vero poterit, detestato a Patre et Filio, utriusque Spiritus attestari? Abominatur  profecto superbum et inquietum, qui super quietum et humilem  requiescit amator pacis, et unitatis consecrator adversum te pro pace et unitate zelatur.

 

   No hay duda que el Padre da testimonio en favor de aquellos que le honran como a Padre. Pero si eres un malvado te dirá: si soy padre, ¿dónde queda mi honor? Estarás totalmente privado de su testimonio, porque intentas apropiarte su gloria, y en vez de honrarle pretendes hacerte igual a él. Me sentaré, dices, en el monte de la asamblea, me igualaré al Altísimo. Acabas de ser creado, y ¿ya quieres sentarte junto al Padre de los espíritus? Todavía no te ha dicho: siéntate a mi derecha. Se lo ha dicho al que es el Unigénito, cuya generación eterna le hace igual en esencia y dignidad al Padre. Tú, en cambio, quieres usurpar la categoría divina y tienes envidia de la gloria del Hijo, gloria del Hijo único del Padre; con lo cual te privas también de su testimonio. ¿Y podrá alcanzar el testimonio del Espíritu quien ha sido rechazado del Padre y del Hijo? El Espíritu detesta al soberbio y turbulento; el amante de la paz descansa sobre el humilde y pacífico; y el creador de la unidad tiene celos contra ti, que no buscas ni la unidad ni la paz.

 

Capítulo 2

 

§ 1

 

    Quid mirum, fratres, si timemus, ne forte pusillam hanc vineam  Domini   depasci  singularis  ferus  incipiat?  Quantos etiam caelestis vineae palmites prima illa singularitas conculcavit? Sed forte superbiam quidem in eo facile adversistis, non autem singularitatem. Dico ergo: Ubi stabat universitas angelorum, numquid singularitatis caruit vitio, qui sedere velle praesumpsit? At forte quaeritis, unde mihi nota sit haec statio angelorum? Duos teneo idoneos testes, quorum uterque quod vidit, hoc testatur. Vidi Dominum sedentem, ait Isaias: Sera bim vero stabant   et Daniel: Millia inquit, millium ministrabant ei, et decies centena millia assistebant ei.

 

    ¿Cómo no vamos a temer, hermanos míos, que esta humilde viña del Señor pueda ser pasto de esta alimaña tan singular? ¿No destrozó muchos sarmientos de la viña celeste aquella primera singularidad? Es más fácil advertir allí la soberbia que la singularidad. Pero yo pregunto: si todos los ángeles permanecían fieles, ¿no se dejó llevar de la singularidad el que pretendió usurpar el trono? Que los ángeles permanecían fieles me lo dicen dos testigos muy calificados, que testifican lo que vieron. Isaías afirma: Vi al Señor sentado... y serafines en pie junto a él. Daniel añade: Miles y miles le servían, millones estaban a sus órdenes.

 

§ 2

 

     An et tertium  desideratis,  ut in  ore  trium  testium  stet omne verbum?  Apostolum profero, qui usque ad tertium raptus est caelum, et rediens loquebatur: Nonne omnes administratorii sunt spiritus? Siccine ubi stant omnes, universi ministrant; tu, pacis inimice, sedebis? Plane contristas Spiritum, qui habitare facit unius moris in domo; offendis caritatem, quia scindis unitatem, rumpis vinculum pacis. Merito proinde angelorum, qui suum nec ordinem, nec domicilium reliquere, caritati, unitati et paci Spiritus attestatur, a quo sane tua et invidia, et singularitas, et inquietudo reprobatur. Et hoc quidem de eo testimonio, quod datur in caelis.

 

   ¿Queréis un tercer testigo, para que con tres testigos quede fallada la causa? Acudiré a Apóstol, que fue arrebatado hasta el tercer cielo, y después dijo: ¿Qué son todos sino espíritus que cumplen sus funciones? Todos permanecen en actitud de servicio: tú, en cambio, no quieres la paz y aspiras al trono. Irritas al Espíritu que fomenta la unanimidad en su casa; denigras el amor, al rasgar la unidad y deshacer el lazo de la paz. Los ángeles no abandonaron su estado ni su casa, y el Espíritu de caridad, de unidad y de paz da testimonio en su favor. A ti, empero, te condena por tu envidia, tu singularidad y tu ansiedad. Esto es lo que me inspira el testimonio del cielo.

 

Capítulo 3

 

§ 1

 

     Est et aliud quod in terra datur, ad discernentes utique qui in ea sunt exsules ab indigenis, hoc est caeli cives a civius Babylonis. Quando enim sine testimonio electos suos deserat Deus? Aut certe quaenam eis esse poterat consolatio inter spem et metum sollicitudine anxia fluctuantibus, si nullum omnino electionis suae habere testimonium mererentur? Novit Dominus qui sunt eius, et solus ipse scit quos elegerit a principio. Quis vero scit hominum, si est dignus amore, an odio?

 

      Existe también otro en la tierra,  ara discernir a los nativos de los extraños, es decir, a los ciudadanos del cielo de los de Babilonia. Dios no puede dejar sin testimonio a sus elegidos. Si carecieran de pruebas que confirmasen su elección, se verían privados del consuelo cuando fluctúan angustiados entre el miedo y la esperanza. Pero el Señor conoce a os suyos, y él sabe muy bien a quiénes eligió desde el principio. El hombre, en cambio, no sabe si Dios le ama o le odia.

 

§ 2

 

     Quod si, ut certum est, certitudo nobis omnino negatur,  numquid non tanto delectabiliora erunt, si qua forte electionis huius signa possimus invenire? Quam enim requiem habere potest spiritus noster, dum praedescinationis suae nullum adhuc testimonium tenet? Fidelis proinde sermo, et omni acceptione  dignus,  quo salutis  testimonia commendantur. Hoc sane verbo et electis consolatio ministratur, et subtrahitur reprobis excusatio. Cognitis siquidem signis vitae, quisquis haec negligit, manifeste convincitur in vano accipere animam suam  et pro nihilo habere terram desiderabilem  comprobatur.

 

   Si carecemos de una certeza absoluta, nos será al menos muy provechoso y consolador tener algunos indicios de elección. Porque mientras nuestro espíritu no tenga algún testimonio de su predestinación, no podrá vivir en paz. la palabra más auténtica y digna de que todos la hagan suya  es aquella que nos garanticé de algún modo la salvación. Esa palabra consuela a los elegidos y desarma las excusas de los réprobos. Si conocemos los signos de la vida, quien los rechaza manifiesta claramente que no le interesa el bien de su alma, v aprecia muy poco la patria suspirada.

 

Capítulo 4

 

§ 1

 

    Tres sunt, inquit, qui testimonium dant in terra: Spiritus, aqua et sanguis. Scitis, fratres, quia in primo homine peccavimus omnes, in ipso etiam cecidimus universi. Cecidimus sane in carcerem, luto  pariter et lapidibus plenum. Exinde iacebamus captivi, inquinati, conquassati, donec venit desideratus gentium, qui nos redimeret, ablueret, adiuvaret. Hic  est  enim  qui  sanguinem  proprium  dedit  in  redemptionem, aquam simul produxit de latere suo  in ablutionem, emisit deinde de excelso  Spiritum suum, qui adiuvaret infirmitatem nostram.

 

    Los que dan testimonio en la tierra son tres: el Espíritu, el agua y la sangre. Sabéis muy bien, hermanos, que al pecar todos en Adán, todos caímos en él. Caímos en una cárcel, llena de fango y de piedras. Allí yacíamos cautivos, manchados y maltrechos, hasta que llegó el deseado de las naciones, que nos rescató, nos limpió y nos restableció. Dio su propia sangre como rescate, brotó agua de su costado para lavarnos, y envió su Espíritu de lo alto para confortar nuestra flaqueza.

 

§ 2

 

      Vis ergo nosse an haec aliquid operentur in te, ne forte reus sis sanguinis Domini, quem evacuas quantum in te est, sed et aqua ipsa quae mundare debuerat, in sordibus permanenti iudicium damnationis accumulet, Spiritus quoque, cui resistis, non liberet maledicum a labiis suis?  Cavendum enim ne sint tibi haec infructuosa, quia necessario essent pariter et damnosa.

 

  Examínate si todo esto produce frutos abundantes en ti. Porque puedes ser culpable de la sangre del Señor si no le das valor alguno; y al tener agua para purificarte te haces más reprensible si continúas lleno de fango; y si resistes al Espíritu no quedarás impune si eres un deslenguado. Ten, pues, mucho cuidado: porque si no producen frutos en ti te perjudicarán.

 

Capítulo 5

 

§ 1

 

    Quis est autem qui testimonium habet effusi non sine causa sanguinis Christi, nisi qui continet a peccatis? Servus enim peccati est, qui peccatum facit, ut si deinceps continere potuerit et iugum abicere miserae servitutis, certissimum sit testimonium redemptionis, quam operatur sine dubio sanguis Christi. Verum non sufficit peccatori continentia, si non adsit etiam paenitentia. Habet ergo et ab aqua testimonium, qui laborat in gemitu suo, lavans per singulas noctes lectum suum. Sicut enim sanguis ille redemit, ut non regnet peccatum in nostro mortali corpore, sic aqua illa abluit ab his peccatis, quae commisimus ante.

 

    El que se abstiene de pecar, puede estar cieno de que la sangre de Cristo no ha sido inútilmente derramada. Quien peca se esclaviza al pecado. Pero si renuncia al pecado y se libra del yugo de su esclavitud, posee una prueba evidente de la redención, fruto de la sangre de Cristo. Sin embargo, el pecador debe unir la penitencia a la continencia. Use la prueba del agua, entregándose al llanto   regando el lecho con lágrimas. La sangre perdona el peca o y hace que ya no reine en nuestro ser mortal; y el agua limpia todas las faltas cometidas.

 

§ 2       

 

   Sed qui  erit, quod longo catenarum usu et carceris habitatione crudeli confracti atque collisi defecimus in via vitae? Invocemus Spiritum vivificatorem et adiutorem, confidentes quia dabit Pater, qui in caelis est, spiritum bonum petentibus se. Sane novum supervenisse spiritum certissime conversatio nova testatur. Iam, ut breviter repetam, a sanguine, et aqua, et spiritu habere est testimonium, si contines a peccatis, si dignos agis paenitentiae fructus, si facis opera vitae.

 

  Pero el triste arrastrar las cadenas y la espantosa lobreguez de la cárcel nos ha dejado triturados y entumecidos. Somos incapaces de defendernos en la vida. Pidamos el Espíritu que auxilia y reconforta, plenamente confiados de que e Padre da el buen espíritu a los que se lo piden. Una vida nueva es señal inequívoca de poseer un espíritu nuevo. En resumen: tener el testimonio de la sangre, del agua y del espíritu, significa privarse de pecar, hacer frutos dignos de penitencia y abundar en buenas obras.